Archive

Het is hoog tijd dat steden ‘vergroenen’. Maar klimaatvriendelijke initiatieven brengen een risico op toenemende ongelijkheden met zich mee. Precies uit deze spanning ontstond de gele hesjesbeweging: het in gang zetten van de ecologische transitie, zonder rekening te houden met de negatieve impact voor de gewone burger.

Moeten ecologische maatregelen nadelig zijn voor minder rijke burgers — of kan de overgang naar een groene stad een kans voor iedereen zijn? Om ervoor te zorgen dat de weg naar een stad die niet alleen groen is maar ook inclusief, betrekken we bij BrusselAVenir burgers bij het vinden van antwoorden.

Smoothie recepten voor ecologische transitie: “Green Detox” of “Green Disaster”?

Brussel in 2030, beeld het je in. Een groene, eco- en klimaatvriendelijke stad. Mensen hebben elektrische auto’s en huizen zijn passief met zonnepanelen en energiebesparende ramen. De meeste mensen eten gezond, lokaal geproduceerd voedsel. Geconnecteerde burgers gebruiken apps om deel te nemen aan de politiek en om besluitvormers rechtstreeks te beïnvloeden.

Futuristische ecosteden worden vaak afgeschilderd als een groen paradijs.

Maar wat als de helft van dat paradijs een luchtkasteel was?

Wat als auto’s met fossiele brandstoffen verboden zijn, armere burgers hun auto moeten afgeven, ondanks het feit dat ze in zones wonen die niet goed verbonden zijn met het openbaar vervoer. Wat als strenge passieve huisvestingsvereisten de minder rijke verhinderen te renoveren, en onhygiënische levensomstandigheden verergeren.

Wat als biologisch voedsel een voorrecht blijft voor mensen met een dikke portemonnee. Wat als, terwijl rijke mensen nog steeds meer dan tien keer meer koolstof uitstoten dan armere mensen, ze ook nog steeds 4 keer minder belasting betalen. En wat als kinderen in minder bevoorrechte buurten geen kennis hebben van de apps die hun bevoorrechte tegenhangers gebruiken om deel te nemen aan de samenleving, invloed te hebben op de politiek en zichzelf bij te scholen.

Als gevolg hiervan blijft de frustratie toenemen. Een heersende elite raakt steeds minder in contact met een groot deel van de bevolking dat zich buitengesloten voelt van een geprivilegieerde, technisch onderlegde, groene smoothie-revolutie. De eco-revolutie heeft hun buurt niet bereikt. Alleen hun portemonnee.

In plaats van groen te worden, kunnen de gele hesjes rood aanlopen van woede …

Waarom het maken van een groene detox-smoothie niet genoeg is

Verreweg van theoretisch, deze kwesties vragen om echte antwoorden als wij een ecologische transitie willen bewerkstelligen die niet al bestaande ongelijkheden nog meer vergroot. Meer dan 40% van de jeugd in Brussel van 0 tot 15 jaar leeft onder risico van armoede. Terwijl onze jeugd voor het klimaat marcheert, moeten wij zorgen dat de maatregelen hierop hen niet ten nadele komen!

Ongelijkheid is een van de factoren die actie tegen klimaatverandering bemoeilijken. Burgers met koopkracht hebben een veel gemakkelijkere toegang tot oplossingen zoals elektrische auto’s of zonnepanelen. Minder rijke burgers worden vaak bestraft in dit spel.

Een wet die het gebruik van oude auto’s verbiedt, lijkt bijvoorbeeld onschadelijk. Toch zijn de meeste mensen die oude auto’s bezitten mensen met een laag inkomen. Hoe kunnen degenen die niet in staat zijn om nieuwe auto’s te kopen of die niet leven naast goed verbonden openbaar vervoer blijven spelen op hetzelfde level playing field ? Evenzo, hoewel de overheid groene energie-investeringen zou kunnen subsidiëren, sluit dit degenen die geen huis hebben of niet genoeg besparingen hebben om in de eerste plaats renovaties uit te voeren.

De structurele ongelijkheden in termen van middelen en macht die bepaalde maatregelen met zich meebrengen zullen, wanneer ze niet opgelost worden, onontmkomelijk leiden tot spanningen en politieke onrust.

Verder dan de hipster cafés: een groene smoothie toegankelijk voor iedereen

Als ongelijkheid en klimaatverandering met elkaar zijn verbonden, kunnen we dit dan als een kans aangrijpen in plaats van er een probleem van te maken? In plaats van maatregelen die het leven gecompliceerder maken voor minder bevoorrechten, kunnen eenvoudige principes zoals delen klimaatvriendelijke maatregelen bevorderen die iedereen ten goede komen en zo leiden tot een meer geïntegreerde, verbonden en egalitaire samenleving.

Klimaatverandering vereist bijvoorbeeld dat we minder consumeren. Consumptie in steden kan radicaal worden verminderd door middel van mutualisering van infrastructuren. De optimalisatie van woongebieden vereist gedeelde verwarmingssystemen die energie voor iedereen betaalbaar kunnen maken. Gedeelde autosystemen kunnen het aantal auto’s in een stad door zeven delen. Verouderde parkeerplaatsen kunnen worden gebruikt om meer groene gebieden aan te leggen en zorgen voor een gelijke toegang tot de natuur voor iedereen. Maar ze kunnen ook worden vervolgd om luxe (eco-) gebouwen te bouwen voor de rijken.

Welke toekomst kiezen we?

Laten we samen onze toekomst uitdenken en de beste smoothie bereiden die Brussel ooit heeft gehad!

Hé daar Brusselaar,

Laten we even duidelijk zijn. We kunnen dit niet langer negeren. Wetenschappers bevestigen het en hebben bewijzen. Onze aarde is aan het opwarmen. De mens is hier verantwoordelijk voor. De gevolgen zijn dramatisch en onomkeerbaar.

Voor wie hier nog sceptisch over is: dit is het bewijs in cijfers, cijfers uit één van de rapporten van de IPCC.

• De planeet is 1° warmer vergeleken met 1880
• 95% van de opwarming van de aarde wordt veroorzaakt door menselijke activiteit
• We kunnen 1 triljoen ton aan koolstof verbranden vooraleer de klimaatverandering gevaarlijke vormen aanneemt

Euhm wacht eens even, klimaat wat? Dus dit heeft niets te maken met het sorteren van mijn afval? Dit filmpje helpt je opfrissen waarover het allemaal gaat…

En eigenlijk, hoe zit het nu voor België?

Op de Belgische klimaatwebsite lezen we dat de gemiddelde jaarlijkse temperatuur in Ukkel 2,3° hoger is dan in de pre-industriële periode.

De 20 warmste jaren sinds 1833 vielen in de periode 1989-2017.

De frequentie van hittegolven is sinds 1970 gestegen van 1 keer om de 3 jaar, naar jaarlijks.

Het aantal dagen met zware regenval is sinds 1950 gestegen van 3 dagen per jaar naar 6 dagen per jaar.

De hoeveelheid regen in de winter is gestegen.

Voor Brussel, de twee voornaamste risico’s van klimaatverandering zijn meer en intensere regenbuien die automatisch leiden tot een hoger risico op overstromingen, én een verhoogd aantal hittegolven doorheen het jaar.

Verandering is nodig. En we moeten nu in actie schieten.

Maar hey, België beloofde toch al om ambitieuzer te worden, door de Overeenkomst van Parijs te ondertekenen?

De doelstellingen van deze overeenkomst zijn uitdagend maar hoognodig: de klimaatopwarming onder 2°C houden en proberen om stijging zelfs te limiteren tot 1.5°C.

Maar hoe?

Wel, het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen is technologisch haalbaar en economisch aantrekkelijk. Veel concrete oplossingen bestaan al ​​en worden gecommuniceerd.

De oplossingen vereisen een transitieplan, maar ook hiervoor zijn er tools beschikbaar om overheden te helpen prioriteiten te stellen en de juiste beslissingen te nemen.

Belgische politici hebben moeite om deze ambities te vertalen naar beleidsplannen. Burgers protesteren. Jongeren doen aan school stakingen. Bedrijven bundelen de krachten. Artiesten laten van zich horen. Activisten van alle soort komen op straat.

Eén groep manifestanten is anders dan anderen. De ‘Gele Hesjes’ hebben sociaal-economische redenen om te protesteren en klagen de stijgende brandstofprijzen, hoge levenskosten en het oneerlijk belastingstelsel aan.

Ze protesteren op een andere manier. Zonder twijfel. Maar hun vraag en verwachtingen zijn gelinkt aan die van de andere activisten.

Klimaatverandering heeft invloed op ons allen, maar…

Klimaatverandering is niet eerlijk. De mensen die het minst voordeel halen uit fossiele brandstoffen en die de minste broeikasemissies veroorzaken, lijden het meest onder de gevolgen hiervan.

Reacties op de klimaatverandering zijn tevens ook niet redelijk. Mensen die sociaal, economisch, cultureel, politiek of anderszins buitengesloten of gemarginaliseerd zijn, profiteren doorgaans het minst van milieusubsidies, koolstofarme transportopties, veerkrachtmaatregelen en besparingen op energie-efficiëntie.

Het aanpakken van klimaatverandering en de toenemende ongelijkheden tegelijkertijd heeft iedereen nodig. Het is onmogelijk om de klimaatverandering aan te pakken zonder ook de ongelijkheid aan te pakken, en omgekeerd.

Dit alles heeft ons geleid tot een zeer belangrijke vraag:

Hoe kan iedereen genieten van een climate-proof Brussel in 2030?

Even uw aandacht. We hebben het hier over Brussel. De meest kosmopolische stad in Europa, met een zeer diverse bevolking die dichtbevolkt samenwoont, met een (groot) aantal sociale uitdagingen.

30% van de bevolking leeft onder de armoedegrens, wat ervoor zorgt dat de klimaatverandering uiteraard niet hun eerste zorg is. De meeste gezinnen huren, dus zijn klimaat subsidies voor renovatie niet gunstig voor hen. Een groot deel van de uitstoot wordt veroorzaakt door pendelaars, terwijl de mensen die in de vervuilde lucht moeten werken, de meest kwetsbare groep zijn.

En waarom kijken we naar oplossingen op stadsniveau? Omdat de problemen in steden gelijkaardig zijn, en er veel kennis is over hoe het aan te pakken.

Daarnaast steden zijn pioneers van verandering. Steden ondernemen drie keer vaker actie vanaf dat doelstellingen geformuleerd zijn. En steden staan dicht bij hun bevolking. Ze kennen de kwetsbare groepen en weten wat de sociale en culturele uitdagingen zijn.

Tot zover de uitdagingen, hoe zit het met de opportuniteiten?

Klimaatmaatregelen brengen sociale, economische en ecologische voordelen met zich mee, zoals de verbetering van de luchtkwaliteit, goedkope hernieuwbare energie en werkgelegenheid.

Een koolstofarm en klimaatbestendig ontwikkelingspad, kan tot een meer inclusieve stedelijke samenleving leiden.

Inclusiviteit in klimaatmaatactieplanning betekent:

• betrokkenheid van diverse gemeenschappen en belanghebbenden (inclusiviteit van het proces)
• rechtvaardigheid en toegankelijkheid van het ontwerp en de uitvoering (inclusiviteit van het beleid)
• rechtvaardige verdeling van de voordelen van klimaatacties (inclusiviteit van de impact)

We kunnen leren over hoe we klimaatverandering en ongelijkheid gezamenlijk kunnen aanpakken van bestaande cases, zoals er enkele beschreven staan in het het Inclusieve Klimaat Actie-rapport van de C40.

Een aantal ideëen:

• Bouw plannen die iedereen ondersteunen en focus op de meest kwetsbaren voor klimaatverandering

• Kies voor projecten die meerdere noden beantwoorden en verschillende voordelen bieden

• Bouw een diverse en inclusieve stuurgroep om een ​​succesvolle implementatie te verzekeren

• Maak toegangs- en prijsstructuren die gemeenschappen met een laag inkomen aantrekken

• Werf werkkrachten aan bij lokale gemeenschappen. Pas uw motivatie methode aan aan de doelgroep.

• Creëer een centrale ‘pot’ voor middelen om het publiek te betrekken.

• Vraag de privésector om mee actie te ondernemen

• …

De kennis is er. Laten we uitzoeken hoe we de overgang naar een climate-proof Brussel niet enkel groen kunnen maken, maar ook rechtvaardig voor iedereen!