De stad heruitvinden
Toekomsten voorstellen
Toekomstverhalen voor iedereen
Brussel voor iedereen
De toekomst begint vandaag
De stad heruitvinden
Toekomsten voorstellen
Toekomstverhalen voor iedereen
Brussel voor iedereen
De toekomst begint vandaag
Enkele vragen die naar voren kwamen tijdens het wereldopbouw- en toekomstfictielab, geïnspireerd door enkele praktijken van Elise Boulding.
Als we vredestichting benaderen in het huidige tijdperk van 200 jaar, 100 jaar terug in de tijd (denk aan je grootouders en overgrootouders) en vervolgens 100 jaar vooruit in de toekomst (denk aan je eigen kleinkinderen en achterkleinkinderen)… wat zien, horen en denken we dan?
Wat is vrede? Wat betekent een continuüm tussen vrede en conflict?
Hoe is de betekenis van vrede in de loop van de tijd veranderd? Wat zijn de vredestichtingspraktijken van vandaag? Wat waren ze toen? Wat zullen ze in de toekomst zijn?
Wat was de vrede waar onze grootouders naar streefden? Wat verstoorde de vrede in het verleden? Hoe doet dat ons nadenken over vrede vandaag?
Wat is vrede als het niet de afwezigheid van conflict is? Maakt vrede ruimte voor het omgaan met conflicten? Is vrede een voorrecht? Hoe kunnen we dit voorrecht delen?
Betekent vrede voor iedereen hetzelfde? Verstoort de ervaring van vrede van de ene persoon de vrede van anderen?
Kunnen we vredestichtende praktijken doorgeven van generatie op generatie? Worden we geboren in vrede?
Wat is de rol van een stad bij het waarborgen van vrede voor iedereen? Wat betekent het om vreedzaam samen te leven? Hoe beïnvloedt stedelijke infrastructuur vrede? Hoe zal de toenemende dichtheid van de stad van invloed zijn op de vrede? Hoe kunnen conflicten in diverse steden worden opgelost?
Hoe verhoudt vrede zich tot veiligheid?
Wat betekent vrede voor andere soorten? Hoe verhoudt vrede zich tot onze relatie met andere soorten?
Wat is het ritme van vrede? Hoe voelt dat?
Wat is vrede in een digitale wereld? Hoe beïnvloedt technologie vrede? Zijn conflicten en vrede anders in online- dan in offline-gemeenschappen? Welke technologieën zijn beschikbaar om conflicten en vrede aan te pakken en vrede te bemiddelen?
Hoe leren we vredestichtende praktijken? Wat is de rol van het gezin in vrede? Hoe zullen nieuwe gezinssituaties de vrede in 2048 beïnvloeden?
Wat zal de impact van de klimaatcrisis op vrede zijn?
Hoe gaan nieuwkomers versus oude Brusselèirs om met conflicten en vrede? Hoe kunnen we mensen met oorlogstrauma’s helpen? Hoe zal Brussel worden beïnvloed door wereldwijde conflicten?
Zijn er oorlogen in 2048? Zo ja, tussen wie en waarover? Hoe ziet oorlogvoering eruit?
Wie zijn de wereldmachten in 2048? Wat is de positie van Europa? Wat is de impact daarvan op vredestichting?
Hoe kunnen we vrede vinden terwijl we rouwen om de wereld?
Het volgende scenario is een toekomstscenario voor Brussel, gebaseerd op twee dagen wereldopbouw, waarin we ons verdiepten in het onderwerp vrede en vredestichtende praktijken.
De wind waait hard. De bevolking is zeer dicht en mobieler dan ooit. Door de klimaatverandering zijn mensen nomadischer geworden en minder gehecht aan hun bezittingen. Er heerst een ‘zuidelijke’ sfeer in de straten, mensen spreken een ‘fantastische taal’. ‘Toevallige families’ leven in gemeenschap in voormalige kantoorgebouwen. Er zijn intergenerationele leersessies bij de vijver en programma’s voor levenslang leren. Een oudersbeweging organiseert knuffel- en handenschudden-sessies. Het grote debat van vandaag is het afschaffen van het begrip straf. Er zijn herstel- en genezingskringen.
Je hoort en voelt een mysterieus ritme van vrede, de stad lijkt een vredestuin. Is het de ligging en diversiteit van Brussel die een vruchtbare bodem vormt voor het cultiveren van vredestichtende praktijken? Er gaan geruchten over de aanwezigheid van een vredesmachine in de stad. Niemand weet waar die zich bevindt. Sommigen beweren dat ze hem hebben gehoord. Anderen hebben hem gevoeld en weer anderen hebben te horen gekregen dat ze hem moeten gaan bekijken. Sommige mensen zijn er gretig naar op zoek. Sommigen zeggen dat het een grote glazen kubus is in het Justitiepaleis, wat niet te verifiëren is. Honden lijken de frequentie van de machine te horen. Sommige Brusselaars hebben telepathische communicatie met de vredesmachine en helpen anderen om deze te begrijpen. Er zijn een aantal ongelovigen die het bestaan van een dergelijk object in de stad afwijzen.
De vredesmachine…
…verzamelt informatie uit de omgeving en heeft speciale vermogens om te communiceren met niet-mensen.
…heeft een helende kracht en volgt een zevenfasenproces om de vrede te herstellen bij mensen in nood.
…verspreidt een verdampte vloeistof door de stad om ervoor te zorgen dat planten, dieren en mensen kunnen gedijen in een geweldige luchtkwaliteit, en planten en bloemen kunnen groeien.
…kan zich aanpassen aan verschillende contexten om in te spelen op de behoeften en verandert zijn focus.
… legt verhalen in de stad vast en weeft een rijk tapijt voor de stad. …
herinnert ons eraan wat er op mondiaal niveau gaande is en dat het delen van een planeet betekent dat we ook de verantwoordelijkheid delen om het evenwicht en de vrede te herstellen. …
begeleidt mensen bij het vinden van hun doel. …
wordt geïnformeerd door tijdreizen
Je moet de vredesmachine iets voeren voordat je ermee kunt communiceren. Wat hij eet, is nog steeds een mysterie. De vredesmachine houdt van aaien. De machine zendt impulsen uit en als je in de buurt bent, kan hij je aanzetten tot verrassende handelingen, zoals het schoonmaken van een glas. Er zijn momenten waarop de vredesmachine rust, wanneer hij moe en ziek is.
De volgende personages zijn ontwikkeld tijdens twee dagen van wereldopbouw rond mogelijke toekomsten van vrede en vredestichtende praktijken in Brussel, naar aanleiding van een gerucht over een vredesmachine.
Gus, de machinetechnicus
“Ik bedoel, je kunt me nog wel 100 vragen stellen over de vredesmachine en ik zal proberen die te beantwoorden, maar het is een beetje als magie, weet je. Je kunt een dag met me meekomen als je wilt. We voeren de machine, bemesten hem, repareren hem en aaien hem… het is alsof je de machine, de dieren, de planten, de geometrische, levende stad die Brussel is, leert kennen.”
Anonieme Brusselaar
“Omdat het moeilijk is om het concept van vrede te begrijpen, is het moeilijk om het concept van een vredesmachine te begrijpen. Ik denk dat het het collectieve bewustzijn is. Het is overal, het is geen bevoorrechte ruimte.”
Fear, een buitenaards wezen uit Proxima Centauri, de dichtstbijzijnde bewoonbare planeet bij de aarde, op water gebaseerd, moeder van 3 kinderen, 122 jaar oud.
“De vredesmachine staat dus in het Palais du Justice (dat al 72 jaar in aanbouw is), althans dat is wat ze ons vertelden. Want wat we zagen was een lege neoklassieke ruimte met een enorme glazen kubus in het midden. Maar toch kon ik niets zien dat op een machine leek in die ruimte. Vreemd.”
“Vandaag was er een vreemde verstoring in het cognitieve programma van de vredesmachine. Als een complexe knoop van onderdrukte emoties, uit een parallelle tijdlijn. Ik weet niet of het uit het verleden of de toekomst kwam, of het een mix was van verdriet, woede en iets anders dat ik niet kon identificeren. Misschien was het geen menselijke emotie. Ik zag een aantal beelden, een repetitief patroon met een hond die tegen een groep mensen blafte, orkanen die huizen verwoestten, een kind dat in een veld rende en een rustige oceaan. Ik kon logischerwijs geen verband tussen deze beelden leggen. Ik weet niet zeker van wie deze herinneringen zijn en of ik dit moet melden.
Finn, een hond die met mensen kan communiceren
“Ik kan met mensen praten dankzij een AI-implantaat in mijn oor. Ik hoor een soort rinkelend geluid/frequentie, dat voor mensen meestal onhoorbaar is. Ik denk dat het de vredesmachine is.”
Ruby, de “zwerfhond” (zij/hen), 70 jaar oud
“Dagen later, na met Finn door Brussel te hebben gezworven, het geluid volgend, komen we tot de conclusie dat de vredesmachine geen zichtbare of tastbare machine is. Maar het hielp ons elkaar te vinden en door het geluid te volgen, leidde de vredesmachine ons naar ons doel om anderen te helpen.”
Jeremy, een 16-jarige die moeite heeft om zijn plaats in de wereld te vinden
“Ik ben als een arm, een verlengstuk van de Peace Machine. Ik verzamel informatie, kijk om me heen en gebruik mijn gevoeligheid om echt te begrijpen, want ik begrijp veel dingen en de machine geeft me hulpmiddelen, zoals deze, waarmee ik naar de grond kan kijken, een mier kan zien voorbijlopen en door mijn hulpmiddel te richten, met de mier kan communiceren en begrijpen wat hij probeert te zeggen. Mijn probleem is nu dat ik de machine kan laten begrijpen, maar dat ik geen contact kan maken met andere mensen omdat ze niet dezelfde taal spreken.”
Salamandra, 38 jaar, zij/haar, lerares
“Ik ben uit mijn land gevlucht vanwege een burgeroorlog. Ik ben hier lerares, maar de realiteit is hier heel anders. De leerlingen hebben veel vragen en ik heb geen antwoorden. Ik voel me beoordeeld. Iemand vertelde me dat als ik de vredesmachine zou zien, dat me zou kunnen helpen. Ik wil nu wanhopig graag de vredesmachine zien, een betere lerares worden en het prototype van de machine mee terugnemen naar mijn land.”
Anonieme Brusselaar
“De vredesmachine is onzichtbaar, net als de myceliumwebben, en wij zijn de paddenstoelen. De machine transporteert informatie en doet wat hij moet doen in een bepaalde context en situatie. En wij, als organismen die deel uitmaken van dit web, krijgen impulsen om het evenwicht te herstellen, iets te activeren of iets te stoppen.”
Voici, het stemmetje in ons hoofd
“Ik ben Voici en ik spreek in al jullie hoofden. Ik beïnvloed iedereen van binnenuit. Misschien ben ik de stem van de stemmachine, de tijdmachine, de vredesmachine.”
Tijdens dit project experimenteerden we met manieren om jongeren iets te leren over de toekomst. Een van de benaderingen was het collectief creëren van toekomstfictie. Creatieve beelden van alternatieve toekomsten doen ons nieuwe mogelijkheden zien, brengen mensen samen rond nieuwe perspectieven en dagen dominante verhalen over de toekomst uit – vooral wanneer ze stemmen representeren die we niet vaak horen. Het zijn nuttige tools voor transformatie, ze zetten aan tot verbeelding en gesprek, en ze zijn vooral ook leuk – een belangrijke motivator om iets te leren. Deze activiteiten, waaraan bijna 200 tieners en jongvolwassenen uit Slowakije en België deelnamen, geven ook een inkijk in hoe deze generatie denkt over haar en onze toekomst.
In deze publicatie delen we enkele van de resultaten van het Futures Is Now-project: de creaties van de jonge deelnemers en wat we daaruit kunnen afleiden over hun hoop, aspiraties en zorgen; en ook wat wij, de organisatoren van het project, van het hele proces hebben geleerd. Het boekje is in het Engels.
We hebben verschillende Futures Literacy-activiteiten (methoden, activiteiten, hulpmiddelen, spellen, enz.) getest tijdens zeven trainingssessies in Bratislava, Poprad (Slowakije), Brussel (België) en Parijs (Frankrijk). Afhankelijk van de context, het doel, de duur en de deelnemers van de sessie, werden tijdens elke sessie verschillende modules in verschillende volgorde gebruikt. We hebben een document ontwikkeld om deze trainingsmodules te delen. Ze kunnen worden gebruikt voor cursussen, workshops of andere groepsactiviteiten waarbij toekomstperspectieven worden bekeken, gecreëerd en besproken. Het is ontworpen met jonge deelnemers in gedachten, maar kan waarschijnlijk voor alle doelgroepen worden gebruikt. In de Toolbox vindt u enkele praktische voorbeelden van hoe we deze modules hebben gebruikt in ons werk met jongeren (16-25 jaar). De publicatie is in het Engels.
Onze partner YouthWatch ging door met trendonderzoek als onderdeel van hun Futures Literacy-activiteiten, en wij hebben daarbij geholpen. In het document (in het Engels) dat je hier vindt kun je meer lezen over de trends die ze hebben waargenomen.
Een toekomstgeletterde samenleving is innovatiever en samenhangender, omdat ze gemakkelijker tot consensus komt in het toewerken naar betere toekomsten.
Om een ecologisch en sociaal duurzame wereld te creëren, moeten we in staat zijn om ons aan te passen aan veranderingen en om radicale veranderingen te creëren. Dit kan enkel slagen met gedeelde inspanningen, die voortkomen uit collectieve processen waarmee alternatieve toekomsten worden verbeeld, bedacht, besproken en aangepast. Pas dan kan er worden overgegaan tot actie. Uit deze acties ontstaan er dan weer nieuwe mogelijkheden, en ze genereren ze nieuwe onzekerheden, waardoor het proces van “futuring” en handelen als een soort continue lus werkt.
Wij mensen anticiperen voortdurend. De volgende generaties zullen het meer dan ooit nodig hebben om hun anticipatieprocessen beter te begrijpen en om te leren hoe ze de toekomst kunnen gebruiken om door hun wereld te navigeren.
Deze publicatie is een inleiding in Futures Literacy en de verschillende manieren waarop je het kunt gebruiken, met speciale aandacht voor de impact voor jongeren.
1. SOCIAAL, ETHISCH EN ECOLOGISCH VERANTWOORDE TECHNOLOGIE
Het werd tijd dat technologie uit de handen van bemoeizieke privé-platforms naar de massa ging, zodat het zijn ware nut voor de samenleving zou tonen. Het internet met gedecentraliseerde infrastructuur was geboren. Lokaal gereguleerde, coöperatieve en gedecentraliseerde organisaties vervingen de grote socialemediabedrijven om digitale omgevingen te creëren die gezonde en menselijke interactie bevorderen. Nieuwe technologieën worden onder de loep genomen op ethisch vlak met strenge evaluatie-instrumenten voordat ze op de markt kunnen komen. Psychologische en datawetenschappen worden nu ingezet om leren te bevorderen, de instrumenten van algoritmische curatie worden gebruikt om te voorkomen dat onze aandachtsspanne achteruit gaat. De ethiek rond technologische ontwikkelingen is onderdeel van dagelijkse discussies.
2. RELATIONELE KENNIS EN VAARDIGHEDEN
Zodra het belang van relationele kennis en vaardigheden in de samenleving werd erkend, werd de industriële benadering van onderwijs opzij geschoven. Er werd een systeem ontwikkeld van levenslang leren met relationele kennis en vaardigheden als kern, geïnspireerd door de vele etnische en culturele perspectieven die in onze steden bestaan. Er zijn cursussen in relationeel denken, gemeenschapsvorming, zelfkennis, kritische digitale vaardigheden, tolerantie en solidariteit die voor iedereen toegankelijk zijn. Dit nieuwe leersysteem bevordert het collectieve.
3. RELATIES BELANGRIJKER DAN ECONOMISCHE GROEI
Moe van het streven naar groei, werd het belang van goede relaties steeds meer erkend en werd er meer tijd en middelen besteed aan ‘het relationele’. Landen begonnen hun welvaart te meten aan de hand van het welzijn in plaats van hun economische rijkdom. Op cultureel vlak gingen we het streven naar groei, vooruitgang en productiviteit voorbij en definiëren we nu succes op basis van het aantal en de kwaliteit van onze relaties en ontwikkeling op vlak van duurzaamheid. Profileren en pronken met prestaties op sociale media werd contraproductief, aangezien het meer opbrengt om met elkaar te connecteren in plaats van te concurreren. Kunstmatig intelligente machines vulden veel banen in en het basisinkomen werd ingevoerd. Er staat minder op onze bankrekeningen dan vroeger, maar we hebben betere relaties en meer vrije tijd.
4. KRITISCHE OPBOUW VAN ‘PHYGITAL’ RELATIES
Terwijl vroeger veel tijd werd doorgebracht als en met avatars, kiest men nu meer voor het bewuste ontwikkelen van een netwerk van mensen. Mensen met wie we diepgaande relaties hebben, gebaseerd op online of offline face-to-face interactie. Na veel ‘trial-and-error’ in de virtuele wereld, is er nu meer kennis over hoe met relaties om te gaan. We spenderen nog altijd tijd als avatars in de virtuele wereld, maar om iemand beter te leren kennen, doen we de maskers af. Vrienden kunnen virtueel en echt zijn, zolang er maar genegenheid, solidariteit en een gevoel van veiligheid is. Relaties over tijdzones en geografische grenzen heen, zijn de norm. Hoewel de fysieke en digitale wereld naadloos op elkaar aansluiten en samen de werkelijkheid vormen, zijn de limieten van de digitale wereld gekend.
5. HERWONNEN VERTROUWEN IN ANDEREN EN IN PUBLIEKE INSTELLINGEN
Influencers, merken, bedrijven, politici dragen kunnen wettelijk gestraft worden voor het negatief misleiden en beïnvloeden van mensen. Verschillende regels, transparantiecomités, blockchain technologieën en fact-checking systemen helpen om hen te controleren. Samen met een meer fundamenteel vertrouwen in “anderen” bracht dit een nieuwe manier van kijken naar de instellingen. Politieke participatie en democratie herleven. Op persoonlijk vlak zijn mensen kritischer en bevrijd van waar-onwaar denken en spreken. De behoefte om persoonlijke meningen te uiten veranderde in ruimte maken om het oneens te zijn.
6. SOCIALE VERBEELDING ROND DE ZORG
Er is een laagdrempelig holistisch gezondheidssysteem gekomen dat mentale ondersteuning biedt waar nodig. De methoden zijn zeer gevarieerd, van ervaringsgerichte en multisensorische genezingspraktijken tot dagelijkse ondersteuning door bots. Bedoeling is om mensen te helpen om relaties beter te begrijpen en daardoor ook te verbeteren. Relaties met zichzelf en met anderen, vriendschappen, intieme relaties, familiale relaties, banden met de buurt en de maatschappij… Mentale zorg is een dagelijkse routine en er zijn geen taboes meer rond. Er is een bewustzijn dat alle emoties van tel zijn, dat er geen instant oplossingen zijn, dat we niet altijd gelukkig kunnen zijn, dat we anderen niet moeten veranderen en dat het onderhouden van gezonde relaties hard werken is.
7. ECOLOGIE HAALT HET DIGITALE IN
Om ecologische redenen hebben mensen maar een beperkt aantal uren op het internet per dag. Daardoor komen we veel meer terug buiten. Er wordt meer genoten van ‘real life’ interacties en doordat we meer met verschillende mensen geconfronteerd worden, leren we gezonde relaties te hebben die over grenzen heen mogelijk zijn. De ethische en ecologische productienormen voor technologie zijn streng en het gebruik van digitale technologie wordt zwaar belast en gelimiteerd.
Disclaimer: Dit artikel is het resultaat van interviews met experts, desktoponderzoek en gesprekken met Brusselaars rond de onderzoeksvraag ‘Hoe zullen jonge Brusselaars zich binden in 2035?’. Het doel van het onderzoek is om de huidige toestand in kaart te brengen en trends te analyseren. We gebruiken het als basis voor onze toekomstverhalen.
👶 Jonge mensen van morgen 🧑🎤 Jonge mensen van vandaag 👭 Gezonde relaties voor jongeren 📱 Technologische evoluties die kunnen beïnvloeden hoe we binden met elkaar 🔮 Toekomsten?
Jonge mensen van morgen
Beste Brussel,
Je bent de jongste hoofdstad van Europa en de jongste regio van België.
Heb je ooit gedacht aan de jongeren van de toekomst in onze stad?
De jongeren van 2035 in Brussel, dat wil zeggen Generatie Alpha, de baby’s van vandaag, de kinderen van de Millennials, de jongere broers en zussen van Generatie Z, … wat weten we over hen in vergelijking met vorige generaties?
Ze zullen met meer zijn
Ze zullen meer verschillende ethnische en culturele achtergronden hebben
Hun ouders zijn al iets ouder wanneer ze hen krijgen
Ze zullen in kleinere families opgroeien
Ze zullen de hoogst opgeleide, digitaal onderlegde en meest wereldwijd geconnecteerde generatie tot nu toe zijn
Ze zullen langer leven
Om een idee te krijgen van wat jong zijn in onze stad betekent, kijken we even naar de huidige jongeren in Brussel.
Brusselse jongeren voelen zich verbonden met hun leeftijdsgenoten, hun buurt en hun etnische afkomst. De diversiteit binnen de generatie is erg groot en er is een groot verschil tussen jongeren van verschillende buurten.
Over het algemeen heeft één op de vier jonge Belgen last van angst- of depressieve symptomen, twee keer zoveel als voor de pandemie. In juni 2021 meldde een op de 6 jonge Belgen dat ze de afgelopen 12 maanden aan zelfmoord hadden gedacht.
Dat is dus Brussel. En hoe zit het met de jeugd in het algemeen?
Jonge mensen van vandaag
Ze worden een Burnout Generatie genoemd. Aan de ene kant zijn er meer en nieuwe psychische problemen (bijvoorbeeld bigorexia en klimaatangst). Aan de andere kant is er meer openheid over het onderwerp (Stromae zingt erover, Angèle praat over haar struggles op Netflix) en gebeuren er meer inspanningen om ermee om te gaan. Games, zoals Depression The Game leren je om je in te leven in hoe het is om een depressie te hebben, of apps, zoals MOODFIT, kunnen je helpen om zelf positiever te denken.
Generatiegevechten. De mediatisering van generatiedenken en intergenerationele uitdagingen leidden tot een vinger wijzen van de ene generatie naar de andere, relaties met oudere generaties zijn niet zo eenvoudig voor velen Gen Z-ers. Ze beschuldigen de babyboomers ervan de planeet verpest te hebben, ze maken grappen over Millennials skinny broeken dragen, en ze voelden zich gestigmatiseerd toen sommigen van hen zich tijdens de pandemie misdroegen.
Ze hebben een Hybride Sociaal Leven en zijn sociaal via eender welke interface, wat extra gestimuleerd werd door de pandemie. Ze maken vrienden op Discord, ze hangen rond in een virtuele versie van hun school in Minecraft, ze maken vrienden tijdens VR-cyberraves, kijken naar een virtueel concert van Zwangere guy of zien samen met 12,3 miljoen anderen Travis Scott optreden in Fortnite. Door de tijdelijke beperkingen van het analoge samenzijn, kwam er meer bewustzijn rond de balans tussen hun online en offline leven. Ze gaan meer de bergen in, ze schaatsen, bakken brood en halen planten in huis.
Ze zijn moeilijk te vatten Multitudes. Bewuste identiteitsvorming en de vele online en offline platformen waarop ze zich kunnen uitdrukken, maakt dat velen van hen een complex geheel van lagen van zichzelf hebben. Tegenwoordig gaat het verder dan rinsta’s en finsta’s. Wat ze van zichzelf laten zien, waarover ze praten, welke waarden ze naar voor schuiven, hangt af van het platform of de nichehoek van het platform waar ze zich op dat moment op bevinden (want ja, naast Straight TikTok met dansjes en comedy, is er DeepTok met rare absurde dingen over bijvoorbeeld bonen en kikkers of nepaccounts die zich voordoen als warenhuizen).
Fluide Relaties zijn meer dan ooit aanvaard, experimenteren met en herdefiniëren van relaties en partners gebeurt met een nooit geziene openheid. Ze zijn expliciet over daten voor geld en BDSM-voorkeuren, ze verdienen geld op Onlyfans en worden verliefd op AI’s. En als ze klaar met je zijn, ghosten ze je.
The Good, The Bad and The Debate. In tijden waarin ‘wokeness’ en activisme een belangrijke plek hebben en er weinig gedeeld moreel kader is, wordt het oordelen en veroordelen deel van het dagelijks leven. Meningen verenigen en verdelen. Cancel culture is overal.
En relaties is precies wat we nodig hebben om ons beter te voelen, niet?
De kwaliteit van je relaties is belangrijker dan de kwantiteit. Kwaliteit betekent niet perfectie. Het gaat over het uitbouwen van sterke banden, het delen van een levensmissie, gemeenschappelijke waarden en doelen, een gevoel van vertrouwen, weten dat je op anderen kunt rekenen en dat zij op jou kunnen rekenen, vreugdevolle momenten delen, volledig geaccepteerd worden.
Hoe gaat het met jongeren op vlak van verbinding aangaan?
Adolescenten komen tot een nieuwe manier van niet alleen zichzelf maar ook hun interactie met anderen te begrijpen. Ze worden onafhankelijker van hun familie en begrepen en geaccepteerd worden door hun leeftijdsgenoten wordt belangrijker.
Zijn er globale trends die van invloed zijn op de manier waarop we in Brussel met elkaar omgaan?
Technologische evoluties die kunnen beïnvloeden hoe we binden met elkaar
Groei van ‘niet-westerse’ culturele invloeden
De verschuiving van culturele, technologische, politieke en economische machten in combinatie met wereldwijde crises zoals klimaatverandering en oorlogen, zullen ons leven in Brussel verder beïnvloeden. Alleen al in Azië zijn er meer dan twee miljard jongeren, het dubbele van de jeugd in de rest van de wereld. Bovendien zullen Aziatische bedrijven zoals TikTok onze sociale interactie faciliteren. Ook nieuwe vluchtelingenstromen zullen onze waarden en onze omgang met elkaar beïnvloeden.
Nieuwe virtuele sociale spaces
Een netwerk van virtuele 3D-werelden zoals Facebooks Horizon Worlds of voor de kinderen Roblox zijn ontworpen als de volgende sociale media, waar je rondhangt, werkt, leert, speelt, feest, concerten bijwoont en het beleid bespreekt als je zelfgemaakte avatar.
Metamodernisme is het combineren van zowel moderne, postmoderne als premoderne (inheemse en traditionele) culturele codes, en zou kunnen leiden tot multiperspectivisme en verbetered intercultureel/cross-historisch begrip. Allerlei tools kunnen ons helpen om mekaar beter te begrijpen (bv. realtime vertaling van spraak, zelfs via oordopjes). Door toekomstige BCI-technologie (brain computing interface) zullen we ook beter kunnen communiceren met mensen met een ernstige handicap en zelfs een beperkt gesprek kunnen voeren met baby’s, huisdieren en wilde dieren.
Nieuwe technologie om onze sociale vaardigheden te verbeteren
Met draagbare en implanteerbare technologie kunnen we bestaande (sociale) vaardigheden verbeteren en zelfs nieuwe ‘aanleren’. Wanneer we BCI-technologie (brain computing interface) gaan gebruiken, zullen onze hersenen rechtstreeks verbonden kunnen worden met het web en zo al onze vragen kunnen beantwoorden. Een toekomstige versie van het internet zou een netwerk van hersenen in plaats van computers kunnen zijn. Machine learning-systemen kunnen bewegingen van gezichtsspieren bestuderen en leugens detecteren, de hersenen hacken en persoonlijkheden verbeteren. Technologieën zoals medicijnen, transcraniële elektrische stimulatie, hersenimplantaten en genetische manipulatie kunnen de verbindingen tussen delen van de hersenen verbeteren, om multitasking-prestaties, aandacht en werkgeheugen te vergroten. Met neuromodulatie-chirurgie kunnen we misschien van psychische stoornissen af geraken. Maar wanneer BCI-technologie toegankelijk wordt voor iedereen, zullen we moeten oppassen voor criminelen die onze geest hacken, herinneringen stelen, herinneringen implanteren en onze gedachten controleren.
Technologie faciliteert nu al grote delen van ons sociale leven en dit zal in de toekomst alleen maar toenemen. Wat moeten we, gezien de ontwikkelingen die we zien gebeuren, nog allemaal onderzoeken rond de toekomst van relaties?
Toekomsten?
Toekomsten van intiem verbinding aangaan
Zullen we gematcht worden en onze relaties monitoren op basis van waarden, interesses, stemmingen en biometrische gegevens?
Hoe zullen technische hulpmiddelen en virtuele ruimtes zich verhouden tot analoge intimiteit?
…
Toekomsten van verbinding met familie en vrienden
Hoe zullen we onze tijd balanceren tussen onze biologische familie versus onze ‘gekozen familie van vrienden’?
Hoe gaan we enerzijds vrienden maken en vriendschappen onderhouden en anderzijds ons verhouden tot andersdenkende anderen?
How will digital and analogue technology trigger and facilitate support, solidarity and shared experiences with family and friends? Hoe zal digitale en analoge technologie steun, solidariteit en gedeelde ervaringen met familie en vrienden stimuleren en faciliteren?
…
Toekomsten van verbinding met maatschappij
Hoe zal technologie verbinden en verdelen en hoe zal dat bepalen hoe we elkaar vertrouwen?
Hoe zullen jongeren bijdragen aan de gemeenschap en zin geven aan het leven?
Hoe zal intergenerationeel, intercultureel, ‘interabilities’, intergender, intertalige,… verbinding plaatsvinden in de stad?
…
En vooral… wat willen we?
Tijdens dit onderzoek kwamen veel vragen naar boven. In een reeks LabAvenirs gaan we in debat over deze vragen, en daarna vertalen we mogelijke antwoorden in een muziekstuk, installatie, performance,… van de toekomsten van Brussel.
Een jaar lang hebben we met burgers en experts gesproken over het verleden, het heden en de toekomst, in de context van onze onderzoeksvraag ‘Hoe delen we de stad met elkaar in Brussel in 2030?’ Dat gebeurde van oktober 2020 tot november 2021 met 482 mensen, verspreid over 10 LabAVenirs, 5 Window Cafés en 40 één-op-één-ontmoetingen met experts en partners.
We verzamelden inzichten en uitspraken die ons een blik bieden op mogelijke toekomsten. Geïnspireerd door die inzichten hebben we 6 principes opgesteld voor het delen van de stad in 2030. We presenteerden deze principes in een online expertenlab en verfijnden ze samen. De 6 principes vormen de basis voor onze toekomstverhalen. Hieronder enkele fragmenten uit de verschillende gesprekken als ‘getuigenissen van burgers’ en de principes die we hieruit afgeleid hebben.
1.
“Ik wil geen geforceerde vermenging of futuristische hybridisatie.” ; “Delen zou betekenen dat ik mijn cultuur moet openstellen.” ; « Uit mijn bubbel stappen betekent een dialoog openen tussen mijn identiteit en de lokale identiteit.” ; “Zich openstellen betekent dat geen van de gemeenschappen, zelfs niet de autochtone, kan doen alsof ze genoeg culturele regels hebben om de dominante cultuur in de samenleving te worden.” ; “We moeten het dominante gedrag in de open ruimte in vraag stellen.” ; “Alles is te georganiseerd, dat is nefast voor de spontaniteit.” ; “Laat ons opera organiseren in Molenbeek, en rap in Woluwe.” ; “Het is niet comfortabel als er te veel interculturaliteit is; we moeten culturen openstellen, maar ook ruimtes behouden waar mensen hun eigen culturen kunnen genieten.” ; “Brussel is een smeltkroes, de mensen hier zitten niet vast in ‘zo doe je dat’-gedrag. We kunnen de mix hier waarderen.”
KRUISBESTUIVING TUSSEN GROEPEN
De stad met elkaar delen in 2030 gaat niet alleen over naast elkaar leven, maar ook over kruisbestuiving tussen groepen. Het idee is om op een respectvolle manier van tolerantie naar een echte interesse voor andere culturen en gebruiken te gaan. Dat betekent dat we af moeten van stereotypen en van de bubbelvorming.
“Het zou interessant zijn om tijdelijke plekken rond verschillende culturen, gemeenschappen en praktijken te hebben om onze ideeën uit te dagen. Het is een manier om de stad mee te laten evolueren met haar burgers.” ; “We kunnen een zinnekeparade, een autoloze zondag en een carnaval organiseren, maar met minder voorbereidingen om de drempel voor participatie zo laag mogelijk te houden.” ; “We hebben behoefte aan ongedefinieerde ruimtes in de stad die ontworpen zijn voor spontane activiteiten.” ; “We hebben meer gemixt wonen nodig.” ; “We hebben ruimtes in de stad nodig voor dagelijks gebruik, die ontworpen zijn met multigenerationele en multiculturele behoeften in gedachten.” ; “Het is niet door het uiten van je eigen cultuur dat je bruggen bouwt. Bruggen bouwen gebeurt wanneer je de grenzen van anderen respecteert.”
2.
“Het is moeilijk om vertrouwen en solidariteit te ontwikkelen met mensen die anders zijn dan jij.” ; “Er zou geen verschil mogen zijn tussen expats en immigranten.” ; “Diversiteit gaat in de eerste plaats over het erkennen van ongelijkheid.” ; “Er is veel angst voor verschillen.” ; “Alles is te gereguleerd, ik zie geen kinderen in bomen klimmen.” ; “De overgeïnstitutionaliseerde zorg maakt dat we niet meer op anderen durven rekenen.” ; “Zoveel mensen zien Brussel als een transitiestad, dat is moeilijk voor de sociale cohesie.” ; “Het is moeilijk om in contact te komen en banden te smeden met mensen die in Brussel in transitie zijn.” ; “Hoe geef je voorlichting over diversiteit aan mensen die net zijn aangekomen en die misschien niet zo lang blijven?”
UITGEBREIDE ONDERLINGE ZORG EN SOLIDARITEIT VOOR IEDEREEN
Als we de stad met elkaar willen delen in Brussel in 2030 moeten we verder gaan dan zorg en solidariteit voor alleen de mensen die we kennen. Solidariteit is meestal gebaseerd op vertrouwdheid. Het is moeilijk om solidair te zijn met mensen die heel anders zijn dan wij of die hier tijdelijk zijn. Het is belangrijk om de nadruk te leggen op het gemeenschappelijke in plaats van op de verschillen. Zo kan de individualistische levensstijl plaats maken voor meer onderlinge afhankelijkheid en wederzijdse zorg.
“We moeten vrij zijn van vooroordelen, vrij van clichés, vrij van getto’s.” ; “We zien een toename van solidariteit tussen mensen die elkaar niet kennen, door de gedeelde moeilijke situatie tijdens de crisis. We kunnen een crisis in de stad faken?” ; “Integratie in Brussel kan verplicht zijn en voor iedereen, het is een opportuniteit om Brusseleir te mogen worden, zelfs als je hier slechts tijdelijk bent. We zouden verschillende fasen en een meer gepersonaliseerde aanpak van integratie kunnen hanteren.” ; “Nieuwkomers voorlichten over diversiteit en respect is een politieke daad. Het is een kwestie van er prioriteit aan geven.” ; “Culturele activiteiten en het verenigingsleven (vrijwilligerswerk) helpen nieuwkomers bij het opbouwen van sociale netwerken.” ; “We hebben laagdrempelige open gemeenschapscentra nodig waar verschillende mensen naartoe kunnen komen en allerlei soorten activiteiten kunnen organiseren.”
3.
“Voor mij is de vraag: moet iedereen naar overal in de stad gaan?” ; “Als we het hebben over het delen van de stad, dan lijken we te spreken over het in stukken snijden, lijnen trekken en plaatsen onderling verdelen.” ; “Het is niet gemakkelijk om een appartement te vinden in Ukkel of Woluwe, mensen willen niet verhuren aan buitenlanders. Dus dan moeten we naar Molenbeek of Anderlecht.” ; “Wij steken het kanaal niet over.” ; “Ik zou me in geen enkele andere Brusselse wijk thuis voelen dan in de wijk waar ik nu woon.” ; “Ik voel me veilig in mijn gemeente.” ; “Sommige wijken zijn doods. Er zouden overal plekken zoals jongerencentra moeten zijn, ze maken dode buurten levendig.” ; “Ik heb geen romantisch idee dat we overal ‘met z’n allen samen’ moeten zijn. Sommige buurten moeten wel toegankelijker worden. Als ik naar Ukkel wil, doe ik daar een uur over.” ; “De stad delen is moeilijk. We delen bepaalde delen van de stad. We delen de straten. Maar er zijn ook plekken die we niet delen.”
VERBONDEN GEMEENTEN
Door de stad in 2030 in Brussel met elkaar te delen, kunnen er letterlijk en figuurlijk meer bruggen worden geslagen en kunnen verschillende gemeenten met elkaar worden verbonden om de vooroordelen over de buurten weg te werken. Mensen voelen zich goed in een buurt als die is zoals zij het graag hebben, maar dat maakt de buurt vaak minder welkom aanvoelt voor anderen. Dit creëert een paradox tussen ervoor zorgen dat mensen zich ergens thuis voelen en ervoor zorgen dat iedereen zich welkom voelt. Niet iedereen hoeft zich overal thuis te voelen, maar ze het is wel best dat iedereen zich overal welkom kan voelen.
“Gevoelens van veiligheid kunnen worden gestimuleerd door in groep naar verschillende wijken te gaan.” ; “We hebben een groot polygaam huwelijk nodig tussen de verschillende gemeenten in Brussel.” ; “We hebben meer sociale woningen nodig in rijkere buurten.” ; “Bestaande plekken zoals bibliotheken kunnen als brug tussen gemeenten fungeren.” ; “Meer participatieve projecten op gewestelijk niveau kunnen mensen uit verschillende gemeenten samenbrengen.” ; “We hebben een soort zusterstedenbeleid nodig voor gemeenten, waarbij elke gemeente om de 2 jaar een andere zustergemeente heeft om samen dingen mee te doen.”
4.
“Moet een van de twee talen kiezen in Brussel?” ; “Het promoten van één taal in een multiculturele stad als Brussel roept vragen op in de context van de stad met elkaar delen.” ; “Ik droom van een mooie hammam met mozaïeken, met een theesalon,… Molenbeek, een prachtige plek die de Marokkaanse cultuur laat zien.” ; “Tijdens Covid zaten we online in echokamers, en buiten deelden we de parken en fitnesstoestellen met onbekenden. Het maakte verschillen in de openbare ruimte erg zichtbaar en het voelde onveilig om daar te zijn.” ; “De institutionele kijk op diversiteit als onderwerp is nog steeds ouderwets. Als we het over diversiteit hebben, denken we vaak aan immigranten en kwetsbare bevolkingsgroepen.” ; “Voor 2030 moeten we ambitieus zijn. Zullen we mensen nog steeds indelen volgens geslacht? Misschien komen er ook bots met AI.” ; “Het taalconflict zal toenemen door de enorme toestroom van migranten als gevolg van klimaatverandering en oorlogen.” ; “Taal is een barrière voor mensen om zichzelf te zijn en om zich te verbinden met anderen. We kunnen dat overstijgen door verbinding te creëeren via vaardigheden en interesses.” ; “We moeten verschillen in seksuele geaardheid normaliseren en er open over zijn. Maar je moet je veilig voelen om dit te doen. Idealiter zou iedereen zich veilig moeten voelen om zich te uiten. Super utopisch.”
HET FACILITEREN VAN PLURALITEIT
Om de stad met elkaar te delen in Brussel in 2030 moeten we ruimte bieden voor een pluraliteit aan leefwijzen en uitdrukking van identiteiten. Het gaat erom de pluraliteit van culturele uitingen, talen, genders, perspectieven en soorten te verwelkomen. Door sociale en politieke ruimte te creëren voor pluraliteit, kunnen we van Brussel echt een laboratorium voor de toekomst van steden maken. Er is een belangrijke rol weggelegd voor het onderwijs om multiculturalisme en meertaligheid aan te leren.
“Het is ook comfortabel dat iedereen er visueel zo verschillend uitziet. Je bent niet de vreemde eend in de bijt. Laat zien hoe krachtig het kan zijn om volledig jezelf te zijn.” ; “Het is niet alleen het onderwijssysteem, ook steden hebben de verantwoordelijkheid om pluraliteit te onderwijzen. Als een jong kind geen antwoorden vindt op school, zou het geweldig zijn als ze deze dingen in de stad vinden.” ; “Wat als we een taal kunnen leren tijdens het koken of klimmen?” ; “We moeten opnieuw nadenken over de voornaamwoorden die we in ons dagelijks taalgebruik hanteren.” ; “Engels kan een officiële taal worden en administratief werk moet in elke taal mogelijk zijn.” “We hebben collectieve vieringen nodig van verschillende festivals en zo kunnen verschillende culturen op een leuke manier onder de aandacht brengen.” ; “De introductie en democratisering van realtime-vertaalapparatuur kan heel wat veranderen.”
5.
“In Brussel heb ik iemand nodig die me helpt om in en uit de metro te stappen. Het is een beetje triest. Het kost me veel tijd.” ; “De schoolboeken zijn wit, niet divers genoeg. Je ziet overal perfectie.” ; “We segregeren mensen met een handicap, zetten ze op een bus, steken ze in een sociale blok, in een speciale school. Meng ze met de anderen.” ; “Als iemand een assistent heeft, praten mensen tegen de assistent, niet rechtstreeks tegen de persoon.” ; “Het zou geweldig zijn als ik de bus zou kunnen nemen zonder te plannen en te organiseren. Dat ik gewoon mee kan doen met mijn vrienden die er al zijn, in plaats van dat ze me komen halen.” ; “Het ontbreekt mensen aan voorlichting over verschillen, omdat ze niet geconfronteerd worden met die verschillen.” ; “Ik zou graag meedoen aan de Zinnekeparade, maar iedereen staat recht en kijkt naar boven, ik zit laag in m’n rolstoel.” ; “Omgaan met tegengestelde behoeften en verlangens maakt delen moeilijk. Bijvoorbeeld feestvierders versus demente mensen, spontaniteit versus rekening houden met gehandicapten.” ; “Het gedrag op openbare plaatsen zoals sportlocaties is gebaseerd op genders. De mannelijke sfeer domineert de andere.”
INCLUSIEF DESIGN
De stad met elkaar delen in Brussel in 2030 kan niet zonder inclusief design als uitgangspunt van alles te nemen. Als je iets toegankelijk wilt maken, moet je over het algemeen veel plannen. Dat is nefast voor spontaniteit. Dat is niet zo als we vanaf het begin een multi-needs design panel hebben om alles in de stad te bedenken, te plannen en uit te voeren. ‘Multi-needs’ verwijst niet alleen naar verschillende fysieke en mentale vaardigheden, maar ook naar andere ‘handicaps’, zoals een lokale taal spreken, begrip van culturen,… Loskomen van taboes om over uiteenlopende behoeften te praten is een goed startpunt. Het is belangrijk voor de toekomst van steden om vormgeving en diensten zo te ontwerpen dat ze verschillende mensen in staat stellen op een zinvolle manier deel te nemen aan het dagelijks leven.
“Om mensen in staat te stellen zinvol aan projecten deel te nemen, moet communicatie en informatie inclusief zijn; in meerdere formaten, visueel, audio; en gebracht door organisaties die speciale groepen bereiken. Daar heeft iedereen baat bij, niet alleen mensen met een handicap maar ook nieuwkomers.” ; “Plaatsen om even weg te zijn van de chaos in de stad zijn nodig, zoals stiltepods.” ; “Ontwerpen die je naar elkaar laten glimlachen” ; “Iedereen moet leren om met diversiteit rekening te houden, zodat mensen met speciale behoeften niet extra hoeven te betalen voor hulp.” ; “Tijdens optochten of evenementen zijn er speciale voertuigen nodig waarmee we deel kunnen zijn van de optocht, genoeg plaats op tribunes, aangepaste openbare toiletten, ondersteuning voor senioren, en babysits voor kinderen om moeders toe te laten om ook deel te nemen.” ; “Om verschillende stemmen te betrekken in participatieve stadsplanning hebben we participatieve credits nodig.”
6.
“Er is een spanning tussen ‘actief burgerschap’ en de bureaucratische integratie van nieuwkomers.” ; “Het integratieproces is frustrerend voor nieuwkomers en sluit niet aan bij hun persoonlijke en professionele motivaties.” ; “Als ze geen actieve rol als burger hebben voelen de meeste mensen zich alsof ze er niet bij horen.” ; “Diversiteit wordt alleen gezien als rijkdom door mensen met privilege.” ; “Mensen van Europese (niet-Belgische) origine die in Brussel wonen, hebben de minste belangstelling voor lokale politiek (gemeentelijk en regionaal).” ; “De aanwezigheid van aparte Vlaamse en Franstalige onthaalbureaus zorgt niet voor een verenigde respons service qua praktijken en principes.” ; “Niet iedereen heeft de mentale ruimte om deel te nemen aan het vormen van de stad.” ; “Zoveel gezinnen zijn de laatste twee jaar uit hun huis gezet omdat ze de prijzen niet konden betalen.”
EEN THUIS VOOR IEDEREEN
De stad met elkaar delen in Brussel in 2030 kan als we niemand achterlaten en ervoor zorgen dat iedereen zich thuis voelt in de stad. Je kunt je thuis voelen in een stad als je een degelijke woonst hebt. Toegang tot fatsoenlijke huisvesting voor iedereen is een prioriteit. Gevolgd door sociale activiteiten en aangelegenheden waar mensen op een vrije manier anderen kunnen ontmoeten om zo rijke sociale netwerken uit te bouwen.
“Niemand zou meer dan één huis mogen bezitten.” ; “Ultieme veiligheid voor iedereen impliceert een goede huisvesting.” ; “Een ‘sleutelfeest’ voor daklozen waar we alle lege plekken in Brussel opvullen.” ; “Het leren van talen kan een plek zijn mensen te leren kennen, informatie uit te wisselen en sociale netwerken uit te bouwen” ; “Een cultuur waarin we niet per se politie nodig hebben, maar waar iedereen elkaar kan vertellen hoe je op een respectvolle manier moet leven.” ; “Mensen die hier tijdelijk zijn, zouden kunnen stemmen over bepaalde zaken, zelfs als ze tijdens de verkiezingen niet mogen stemmen.”
Disclaimer: De afgelopen maanden hebben we vragen over jongeren in Brussel in het jaar 2035 gecrowdsourced. We gingen de straat op en vroegen mensen wat ze willen weten over jongeren in onze stad in de toekomst. We spraken met experts en verzamelden vragen via een online campagne. Samen met onze projectpartner Youthwatch in Bratislava analyseerden we de 270 vragen, en kozen we de onderzoeksvraag “Hoe zullen jonge Brusselèirs en Bratislaviërs zich binden in 2035?”. In dit artikel leest u een eerste verkenning van de vraag, in de vorm van een Zoom gesprek tussen Brussel en Bratislava.
Bratislava: Hey Brussel, goed je te zien. Hoe gaat het met je?
Brussel: Hoi Bratislava! Ik ben een beetje moe van de online gesprekken, moet ik zeggen. Door al het telewerken van het afgelopen anderhalf jaar, heb ik een serieuze Zoom overdosis gehad.
Bratislava: Ja, ik ben blij dat we terugkeren naar het offline leven. Terrassen en bars zijn weer open, iedereen is terug van vakantie, het werkritme zit er weer in, en jongeren gaan naar school. Slowakije is een van de EU-landen waar de scholen het langst gesloten waren tijdens de eerste en tweede golf van Covid-19. Iedereen is dus blij dat ze terug naar de schoolbanken kunnen.
Brussel: Dat is inderdaad een van de positieve gevolgen van wat we hebben meegemaakt. Naar school gaan is opgewaardeerd, zowel door de ouders als door de jongeren zelf. Maar er zijn ook heel wat uitdagingen bijgekomen, wat jonge mensen betreft. Ik ben blij dat we aan elkaar zijn gekoppeld om samen rond de toekomst van jongeren te werken.
Bratislava: Ik ook. Bratislava, Brussel, er zijn voordelen van naast elkaar te staan in de alfabetische lijst van hoofdsteden van Europa. Dus het idee van het project is dat we onderzoek doen rond ‘jonge mensen in het jaar 2035’ met als doel de positie van jongeren in onze samenlevingen te versterken?
Brussel: Klopt. En daarna maken we de inzichten tastbaar door ze in toekomstverhalen te gieten, zoals de radioshow van de toekomst van BrusselAVenir die hier vorig jaar plaatsvond. Zo’n verhalen kunnen ons, steden, helpen om vandaag betere beslissingen te nemen.
Bratislava: Cool. En door dit met de jeugd van vandaag te doen, helpen we hen om hun potentieel te ontdekken en betrekken we hen meteen bij het vormgeven van onze steden.
Brussel: Voilà. Door hun cruciale rol in steden hebben we hen voor ons project Future Fertilisers van onze stad genoemd, toch?
Bratislava: Inderdaad. Zij zijn niet alleen de ondernemers, leraren, politici en gezinshoofden van morgen. Zij hebben ook nu al een frisse kijk op hoe het anders kan. Als Future Fertilisers planten en bemesten zij de jeugd van de toekomst.
Brussel: En er zijn veel jongeren in onze steden. Ik ben sinds de jaren zeventig aan het verjongen. Ik ben het jongste gewest van België en de jongste hoofdstad van de EU. Een derde van mijn bevolking is jonger dan 25. Dus ja, laten we ons eens in deze groep verdiepen. Help me eens, Bratislava, hoe definiëren we jongeren in dit project?
Bratislava: Jeugd is de tijd waarin kinderen stap voor stap autonoom worden van hun ouders. Het is de periode waarin ze hun ideeën ontwikkelen over wie ze zijn. Dit gebeurt via relaties met anderen. De Europese Unie definieert jongeren als zij tussen 13 en 30 jaar oud, en deze leeftijdscategorie gebruiken we voor het project.
Brussel: Eerlijk gezegd zijn we allebei meer dan 1000 jaar oud. Ik zit niet op TikTok en investeer niet in crypto’s. De jeugd bijhouden is altijd al een uitdaging geweest, en de snelle technologische ontwikkelingen maken het er niet makkelijker op. De jongeren van nu, Generatie Z, (geboren tussen 1996 en 2010) is een moeilijk te definiëren groep, een nog moeilijkere groep om te volgen en de moeilijkste groep om je voor te stellen in de toekomst.
Bratislava: Maar wacht, in 2035 zal generatie Z 25 tot 40 jaar oud zijn, dat is toch geen jeugd meer?
Brussel: Correct. De jeugd van 2035 zal grotendeels Generatie Alpha zijn, degenen die geboren zijn tussen 2011 en 2025. Zij zullen in 2035 10 tot 24 jaar oud zijn.
Bratislava: Dus we bestuderen de toekomst van een leeftijdsgroep waarvan sommigen nog niet geboren zijn. Gaan we orakels en astrologen raadplegen?
Brussel: Haha, niet echt. Er is heel wat informatie beschikbaar die ons kan helpen om ons een beeld te vormen van hoe ze mogelijk zouden kunnen evolueren. De tijd waarin een generatie opgroeit en hun materiële realiteit zijn zeer vormend. De Stille Generatie bijvoorbeeld maakte de Grote Depressie en de Tweede Wereldoorlog mee en luisterde naar de radio. De babyboomers werden volwassen in de naoorlogse economische voorspoed en groeiden op met het idee dat alles beter zou worden, en het nieuws bereikte hen via de televisie.
Bratislava: Ik snap het. En Generatie X werd gevormd door moeilijke economische omstandigheden, de koude oorlog en het einde van de seksuele vrijheid toen HIV opkwam. Zij zijn de MTV-generatie en hadden videocassetterecorders en walkmans.
Brussel: En dan hebben we Generatie Y. Zij zijn opgegroeid met mondiale vraagstukken rond bijvoorbeeld terrorisme. De opkomst van het internet en de sociale media hebben een grote impact op hun jonge leven gehad.
Bratislava: Dus door trends en technologische ontwikkelingen te bestuderen die de mogelijke werelden van 2035 zullen beïnvloeden, kunnen we een idee krijgen van hoe deze leeftijdsgroep zou kunnen gaan zijn. En daarnaast kunnen we bestuderen hoe ze als kinderen zijn.
Brussel: En we kunnen kijken naar hun ouders, de generatie door wie ze worden opgevoed.
Bratislava: De meeste leden van Gen Z zijn kinderen van de meer pragmatische Generatie X, en de meeste leden van Generatie Alpha zijn kinderen van de dromerige Generatie Y.
Brussel: Inderdaad. Dus de jongeren van vandaag, en de jongeren van 2035, wat weten we over hen?
Bratislava: Gen Z groeit op in een snelle wereld, met wereldwijde crises zoals de financiële crisis, de klimaatverandering en de crisis van de democratie – denk: de Arabische Lente. Ze groeien op met internet altijd en overal toegankelijk via verschillende apparaten, en zijn voortdurend blootgesteld aan informatie. Sociale media-influencers zijn hun helden, zoals de YouTuber PewDiePie of GoGo in Slowakije.
Brussel: En in Generatie Alpha groeit men op met nog meer chaos, complexiteit en tegenstrijdigheid?
Bratislava: Inderdaad. Terwijl ze spelen met bots en vooral tot alles wat een scherm heeft aangetrokken zijn. Ik ben benieuwd wat de impact zal zijn.
Brussel: Hun betovergrootouders in Europa groeiden op terwijl onschuldige vrouwen en mannen op de brandstapel brandden. Ik ben er zeker van dat de kinderen smartphones en tablets zullen overleven, denk je niet?
Bratislava: Goed punt. Ik maak me ook geen zorgen.
Brussel: Van generatie Alpha wordt gezegd dat het de best opgeleide generatie in de geschiedenis wordt en de meest tech-savvy. Zij zullen moeten uitzoeken hoe ze met zowel de kansen als de uitdagingen van de technologie moeten omgaan.
Bratislava: Veel van hun sociale interactie zal via sociale media verlopen. Hun vrienden kunnen robots zijn, ze zullen misschien nanotechnologie in hun lichaam hebben die hun gezondheid monitort, of apparaten om gedachten te lezen, of implantaten met weet-ik-wat voor functies. Maar zullen ze nog in staat zijn om te schrijven of een auto te besturen?
Brussel: Of met een vreemde te praten zonder masker?
Bratislava: Heb je gehoord dat ze overwegen om de naam van Generatie Alpha te veranderen in Generatie C, verwijzend naar COVID?
Brussel: Haha, nee, nog niet. Het benoemen van en spelen met generatiestereoptypen lijkt een hobby van sommige mensen. Je bent je er wel van bewust dat generatiedenken zijn voor- en nadelen heeft, toch?
Bratislava: Zeker. Er zijn evenveel verschillen als gelijkenissen als je verschillende generaties vergelijkt. Het is een drastische veralgemening.
Brussel: En deze veralgemening lijkt bij elke generatie moeilijker te gaan. Neem Generatie Z. Zij groeien op met het internet en niemand weet wat ze daar eigenlijk doen heelder dagen. Zodra ze hun Disney-filmobsessie achter zich hebben gelaten, beginnen ze een YouTube-kanaal waarop ze hun vaardigheden op vlak van nagels tatoeëren delen. Daarna raken ze verslaafd aan Fortnite en Dinosaur Metal, waarna ze boeddhist worden en in memes beginnen te communiceren.
Bratislava: Je hebt gelijk. Door hun creatieve en vrije identiteitsvorming is er binnen één generatie meer diversiteit dan ooit.
Brussel: Ik ben bovendien de meest kosmopolitische stad van Europa en de tweede van de wereld met meer dan 180 nationaliteiten en meer dan 108 verschillende gesproken talen. Naast de zeer diverse etnische en culturele achtergronden zijn ook de verschillen tussen jongeren uit verschillende wijken groot.
Bratislava: In tegenstelling tot Brussel ben ik nog niet zo divers. Wij hebben kleine groepen internationale studenten en enkele etnische groepen, maar die zijn allemaal goed geïntegreerd. We kunnen wel spreken van een groeiende diversiteit in meningen, waarden en denkwijzen. Door mijn openheid trek ik bijvoorbeeld mensen uit de LGBTQIA+ gemeenschap aan, omdat zij zich hier meer geaccepteerd voelen dan op het platteland.
Brussel: Voor mij maakt de diversiteit het moeilijk om jonge mensen te begrijpen, te bereiken en te betrekken. Ze zijn erg verbonden met hun leeftijdsgenoten, hun buurt en hun etnische afkomst, maar hun band met de rest van de stad is nogal zwak. ¼ van de jongeren is werkloos en voelt zich niet verbonden met de politiek en hun stad. Velen voelen zich aan de ene kant buitengesloten en aan de andere kant gestigmatiseerd door de media en de politie. Een gevoelig maar zeer actueel onderwerp.
Bratislava: Ook in Slowakije is er een gebrek aan vertrouwen in politici en instellingen. 80% van de jonge Slowaken vindt dat hun stem niet wordt gehoord. Als gevolg daarvan zien we de aanhang van extreem rechts groeien en een toename van samenzweringstheorieën. Hoewel veel jongeren mijn huidige burgemeester Matúš Vallo bewonderen, gaan ze niet stemmen en zijn ze moeilijk te engageren voor publiek aangelegenheden. Het systeem slaagt er niet in jongeren op de toekomst voor te bereiden en daar zijn ze niet blij mee.
Brussel: Dus, als er één onderwerp is met betrekking tot de jeugd in het jaar 2035 dat we zouden moeten onderzoeken volgens jou… wat zou dat dan zijn, Bratislava?
Bratislava: Net als u hebben we veel onderzoek gedaan, met deskundigen gesproken en meer dan 277 vragen van burgers verzameld. Een terugkerend en zeer actueel thema blijkt de geestelijke gezondheid van onze jongeren te zijn. Die wordt beïnvloed door de pandemie maar ook door de toenemende rol van technologie in hun leven.
Brussel: Interessant… Vertel me meer.
Bratislava: Adolescentie is een cruciale periode voor het ontwikkelen van sociale en emotionele gewoonten die belangrijk zijn voor het geestelijk welzijn. Er is een toename van psychische problemen, er verschijnen nieuwe vormen zoals orthorexia, bigorexia en klimaatangst, en de meeste gevallen blijven ondergediagnosticeerd en onderbehandeld. In 2020 verleende IPčko (een Slowaakse hulplijn) 52 682 keer hulp aan mensen die zich niet goed voelden. Door de enorme werkdruk werden in datzelfde jaar 60 147 verzoeken om hulp niet beantwoord.
Brussel: We hebben hier met een vergelijkbare situatie te maken. Al voor de pandemie voelden veel jongeren zich niet goed. Gen Y wordt vaak de “opgebrande generatie” genoemd en vertoont tekenen van veel stress en frustratie op het werk. Momenteel krijgen ook Gen Zers, die nog studeren, last van burnout, depressie en frustraties ov hun persoonlijke leven. Een indicator zijn de zelfmoordcijfers. In België is zelfmoord de meest voorkomende doodsoorzaak voor jongeren tussen 15 en 24 jaar. Uit recent onderzoek is gebleken dat tijdens de COVID-19 crisis 1 op de 4 jongeren tussen 18 en 29 jaar zelfmoord heeft overwogen.
Bratislava: Dit zijn verontrustende cijfers. De tijd waarin ze opgroeien is niet gemakkelijk. Ze hebben veel opties en zijn verantwoordelijk voor hun eigen succes. Iedereen met toegang tot internet kan het tegenwoordig maken, toch? Maar de paden naar succes zijn wazig, en vaak weten hun ouders ook niet hoe ze hen moeten begeleiden.
Brussel: Inderdaad. Alles is mogelijk en ze kunnen zijn wie ze zijn, ze hebben veel vrijheid. Aan de andere kant lijden ze ook onder het gebrek aan grenzen en zekerheden. En ze weten niet wie ze kunnen vertrouwen en wat echt is.
Bratislava: Maar zolang ze een goede internetverbinding en een volle batterij hebben, komen ze daar wel achter op sociale media, niet?
Brussel: Sociale netwerken zijn de plaats waar ze in contact zijn met hun leeftijdsgenoten en leidraden vinden voor het leven – recepten om cool te zijn, beter te presteren of hun haar te kleuren. Maar in hoeverre deze platforms een gezonde plek zijn om rond te hangen, valt te betwijfelen.
Brussel: Correct. Het hele debat over de manier waarop techbedrijven onze aandacht manipuleren, is hot en happening. Maar tot nu toe hebben enkel de werknemers van de techbedrijven en hun kinderen de sociale media verlaten.
Bratislava: En het is via deze kanalen dat jongeren gebombardeerd worden met informatie over de angstaanjagende staat van de wereld. Denk aan politiek, mensenrechten, klimaat, …
Brussel: … pandemieën?
Bratislava: Inderdaad. Dat brengt ons bij de impact van de pandemie op de mentale gezondheid. Het plannen van de toekomst werd ineens onmogelijk. Jonge mensen zaten in lockdown bij hun ouders, die in sommige gevallen zeer controlerend of helemaal niet geïnteresseerd zijn, sommigen zelfs agressief. Dat leidde in bepaalde gevallen tot tragische omstandigheden. Het sociale leven verschoof van gedeeltelijk offline/online naar enkel online. Niet meer met je vrienden kunnen rondhangen is dramatisch in deze levensfase. Gen Z heeft dit alles heel bewust ervaren, maar ook voor Gen Alpha zal er een impact zijn.
Brussel: Van de verschillende oorzaken van geestelijke gezondheidsproblemen, werd het belang van gezonde relaties een zeer opvallende tijdens de Covid 19 pandemie. De Mental Health Foundation definieert relaties als “de manier waarop twee of meer mensen met elkaar verbonden zijn, of hun staat van verbondenheid”. Recente studies uit Ierland en de VS hebben aangetoond dat negatieve sociale interacties en relaties het risico op depressie, angst en zelfmoordgedachten vergroten, terwijl positieve interacties het risico op deze problemen verkleinen.
Bratislava: Dus laten we gezonde relaties als focus nemen voor onze verkenning van de jeugd in 2035?
Brussel: Goed idee! De toekomst brengt wellicht een toenemende digitalisering van ons (sociale) leven, een grotere rol voor bots zoals ‘Her‘, meer relaties gespreid over de hele wereld, en nog veel meer. Daarom gaan we samen met onze burgers verkennen wat het zou kunnen betekenen om in 2035 gezonde relaties te hebben. En hoe steden van de toekomst de vorming van gezonde relaties voor jonge mensen kunnen ondersteunen.
Bratislava: Dus onze onderzoeksvraag is: ‘goede verbinding en volle batterij: hoe zullen jonge Brusselaars en Bratislaviërs zich binden in 2035?’
Brussel: Voilà. En dat zullen we uitzoeken samen met zoveel mogelijk burgers.
Bratislava: Dit is dus een oproep aan alle lezers: zin om mee te doen aan dit avontuur? Laat het ons dan weten!
Brussel: Locaties – culturele centra of jeugdhuizen bijvoorbeeld – kunnen onze bijeenkomsten en labs hosten en wij kunnen hen toekomstactiviteiten aanbieden. We zijn op zoek naar scholen, onderzoeksbureaus, studenten die graag onderzoek doen naar jongeren, mentale gezondheid, technologie of naar de toekomst, en die willen experimenteren met nieuwe methodes en manieren om onderzoek te verspreiden. We zouden graag samenwerken met mediamakers die content willen co-creëren over de toekomst van jongeren. En creatieven en makers van allerlei pluimage worden uitgenodigd om mee het uiteindelijke toekomstverhaal te maken.
Bratislava: In principe vinden we voor iedereen die wil een rol. En we beloven dat het leuk wordt!
Brussel: Zowiezo!
Brussel: Hou je goed daar! We spreken elkaar snel weer!
